Αντίο Νιόνιο: Πέθανε ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο δημιουργός που σφράγισε τη Μεταπολίτευση

Η Ελλάδα αποχαιρετά έναν από τους σημαντικότερους δημιουργούς της σύγχρονης μουσικής της ιστορίας. Ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο αγαπημένος «Νιόνιος» των Ελλήνων, έφυγε από τη ζωή το απόγευμα της Τρίτης, σε ηλικία 80 ετών, στο σπίτι του, όπου είχε επιστρέψει μετά από νοσηλεία.

Η χώρα μπορεί να σιγήσει· έχασε έναν δικό της. Τον άνθρωπο που της χάρισε τη «Συννεφούλα», το «Ροκ του μέλλοντός μας», τη «Θάλασσα τη μικρή» και το «Ντιρλαντά». Έναν τροβαδούρο, ποιητή, στοχαστή και καθρέφτη μιας ολόκληρης εποχής.

Από τη Θεσσαλονίκη στο πάνθεον του ελληνικού τραγουδιού
Ο Σαββόπουλος γεννήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 1944 στη Θεσσαλονίκη. Ο ίδιος αποτύπωσε τη γέννησή του στο τραγούδι «Γεννήθηκα στη Σαλονίκη» από τον δίσκο «Ρεζέρβα» (1979). Αυτοδίδακτος μουσικός, χτύπησε το 1964 την πόρτα του παραγωγού Αλέκου Πατσιφά στη δισκογραφική Λύρα, λέγοντας τη φράση που έμεινε στην ιστορία:

«Είμαι μουσικός, θα ήθελα να βρω έναν εργοδότη να με εκμεταλλευτεί καταλλήλως».
Έτσι ξεκίνησε μια πορεία έξι δεκαετιών που αναδιαμόρφωσε το ελληνικό τραγούδι, παντρεύοντας τον λόγο, τη σάτιρα και τη μουσική παράδοση με τον ηλεκτρισμό της εποχής.

Τα μεγάλα έργα – Από το «Φορτηγό» στο «Περιβόλι του τρελού»
Το 1966 κυκλοφορεί το «Φορτηγό», ένας δίσκος-σταθμός που καθιέρωσε τον δικό του ήχο.
Κατά τη διάρκεια της Χούντας, φυλακίζεται και βασανίζεται στην οδό Μπουμπουλίνας – εμπειρία που ενέπνευσε τραγούδια όπως το «Δημοσθένους λέξις».

Το 1969, εν μέσω δικτατορίας, παρουσιάζει το «Περιβόλι του τρελού», έναν δίσκο γεμάτο συμβολισμούς και τραγούδια που έγιναν διαχρονικά: «Συννεφούλα», «Ντιρλαντά», «Σαν ρεμπέτικο παλιό».
Ακολουθούν ο «Μπάλλος» (1971) και το «Βρώμικο ψωμί» (1972), όπου κορυφώνεται η στιχουργική του ωριμότητα με κομμάτια όπως «Ζεϊμπέκικο» και «Άγγελος εξάγγελος».

 Θέατρο, αντιστάσεις και πολιτιστικές τομές
Το 1976 γράφει μουσική για τους «Αχαρνής» του Αριστοφάνη, δημιουργώντας την παράσταση «Ο Αριστοφάνης που γύρισε από τα θυμαράκια» στην Πλάκα – μια παραγωγή που ένωσε τη σάτιρα, τη μουσική και την πολιτική σκέψη.
Το 1983, για τα 20 χρόνια του στο ελληνικό τραγούδι, γεμίζει το Ολυμπιακό Στάδιο με 80.000 θεατές, εγκαινιάζοντας τη χρήση του ως συναυλιακού χώρου.

 Ο στοχαστής και ο αιρετικός
Ο Σαββόπουλος δεν δίστασε ποτέ να πάρει θέση. Συγκρούστηκε με πολιτικούς χώρους, δέχτηκε κριτική, αλλά υπερασπίστηκε πάντα την ελευθερία της σκέψης.
Στο άλμπουμ «Το Κούρεμα» (1989), ασκεί δριμεία κριτική στον ψευδοπροοδευτισμό και τον λαϊκισμό, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις. Ο ίδιος έγραψε αργότερα στο βιβλίο του «Γιατί τα χρόνια τρέχουν χύμα» (Πατάκης, 2025):

«Η διαπόμπευση ήρθε τόσο σκληρή που δεν την φανταζόμουν. Όμως, έπρεπε να ειπωθούν αυτά που πίστευα».
 
Ο τελευταίος τροβαδούρος
Από το «Χρονοποιός» (1999) μέχρι τα μεγάλα αφιερώματα του Ηρωδείου, ο Σαββόπουλος συνέχισε να συνομιλεί με τις νεότερες γενιές, υπενθυμίζοντας ότι το τραγούδι είναι και πράξη μνήμης και πολιτισμού.
Το καλοκαίρι του 2024 παρουσίασε το αφιέρωμα «Η δική μας Μεταπολίτευση», κλείνοντας έτσι, άθελά του, έναν ιστορικό κύκλο.

Η Ελλάδα αποχαιρετά όχι απλώς έναν μουσικό, αλλά έναν καθρέφτη της συλλογικής μας συνείδησης.
Ο Διονύσης Σαββόπουλος ήταν, και θα μείνει, ο άνθρωπος που έβαλε λόγια και νότες στην εποχή μας.

Αντίο, Νιόνιο. Ας κρατήσουν οι χοροί.