Η διπλή μάχη της Ευρώπης κατά του αθέμιτου ανταγωνισμού – Τι κρίνεται σε ECOFIN και Γαλλία για το ελληνικό εμπόριο

Το ελληνικό και το ευρωπαϊκό εμπόριο στρέφει την προσοχή του στη διπλή μάχη της Ευρώπης κατά του αθέμιτου ανταγωνισμού: Αφενός στη συνεδρίαση του ECOFIN της 12ης Δεκεμβρίου, προσδοκώντας καθοριστικές αποφάσεις για την εφαρμογή της σημαντικής πολιτικής συμφωνίας του Νοεμβρίου. Αφετέρου στην έκβαση της δικαστικής δίωξης του ψηφιακού κολοσσού Shein από το γαλλικό δημόσιο, υπόθεση που θεωρείται «test case» για τα κράτη – μέλη της ΕΕ, επιχειρήσεις, καταναλωτές και πλατφόρμες. Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται ιδιαίτερα στο νομικό «οπλοστάσιο» του γαλλικού δημοσίου που του επιτρέπει να διεκδικεί μια δικαστική απόφαση ιστορικής σημασίας: την τρίμηνη αναστολή λειτουργίας της πλατφόρμας ηλεκτρονικού εμπορίου που διατηρεί η Shein στη Γαλλία.
Υπό το ειδικό βάρος της υπόθεσης στη Γαλλία, το ECOFIN καλείται να επιβεβαιώσει έμπρακτα την αποφασιστικότητα της ΕΕ για την προστασία της ενιαίας αγοράς και του υγιούς ανταγωνισμού. Έχει προηγηθεί η εξαιρετικά θετική απόφαση του Συμβουλίου τον περασμένο μήνα, για την επίσπευση κατά δύο χρόνια, το 2026 αντί το 2028, της επιβολής δασμών από το πρώτο ευρώ στα μικροδέματα αξίας έως 150 ευρώ. Η απόφαση αποτέλεσε μία πρώτη δικαίωση των επιχειρημάτων της ΕΣΕΕ και του εμπορικού κόσμου. Ωστόσο, τα καίρια ερωτήματα που παραμένουν αναπάντητα και βρίσκονται στη δικαιοδοσία του επερχόμενου Ecofin είναι:
• Πότε ακριβώς εντός του 2026 θα τεθεί σε ισχύ η κατάργηση της απαλλαγής από δασμούς των μικροδεμάτων κάτω των 150 ευρώ; Θα υπάρχει ενιαία ημερομηνία εφαρμογής για όλα τα κράτη-μέλη;
• Ποια θα είναι η αρχιτεκτονική της μεταβατικής λύσης για την επιβολή δασμών “από το πρώτο ευρώ” μέχρι να ενεργοποιηθεί το νέο τελωνειακό πλαίσιο της ΕΕ, η έναρξη του οποίου έχει προσδιορισθεί για το 2028;
• Πότε και πώς θα καθοριστεί το ύψος, ο χρόνος εφαρμογής και ο υπόχρεος του προτεινόμενου διαχειριστικού τέλους στα μικροδέματα, ώστε να διασφαλιστεί ότι δεν θα μετακυλιστεί στον καταναλωτή και δεν θα δημιουργηθούν νέες στρεβλώσεις στην Ενιαία Αγορά;
• Πώς θα αντιμετωπιστούν οι πλατφόρμες που διαθέτουν ήδη αποθήκες εντός της Ένωσης, ώστε να μην υπάρχουν «παραθυράκια» για την παράκαμψη των νέων κανόνων τελωνειακής επιβολής;
• Και, τέλος, ποια θα είναι η ελάχιστη στάθμη ελέγχων και κυρώσεων για την αντιμετώπιση της συστηματικής υποτιμολόγησης και παραπλανητικής δήλωσης περιεχομένου που παρατηρείται σήμερα σε μεγάλο μέρος των εισερχόμενων μικροδεμάτων;
Τόσο οι επικείμενες ανακοινώσεις του Εcofin όσο και η απόφαση των δικαστικών αρχών της Γαλλίας που αναμένονται πριν τα Χριστούγεννα θα αποτελέσουν σημεία καμπής για την ενιαία ευρωπαϊκή αγορά. Η ΕΣΕΕ, συμμετέχοντας ενεργά στην παραγωγή των θέσεων της EuroCommerce και των γνωμοδοτήσεων της ΕΟΚΕ προς την Κομισιόν, τάσσεται υπέρ της θεσμοθέτησης ενός ενιαίου μηχανισμού σε επίπεδο ΕΕ, ο οποίος θα επιτρέπει στην Κομισιόν να επιβάλλει σε εξαιρετικές αλλά κρίσιμες περιπτώσεις, προσωρινό περιορισμό ή αναστολή πρόσβασης στην ευρωπαϊκή ενιαία αγορά για ηλεκτρονικές πλατφόρμες και εμπόρους τρίτων χωρών. Παράλληλα, και έως ότου ο πανευρωπαϊκός μηχανισμός τεθεί προς διαβούλευση και, κυρίως, θεσπισθεί, η ΕΣΕΕ εκτιμά πως υπάρχουν και στη χώρα μας οι προϋποθέσεις για μία πιο στοχευόμενη εθνική προσέγγιση, που θα ενισχύει κατά τα πρότυπα του γαλλικού δικαίου την ασφάλεια των καταναλωτών και θα διασφαλίζει δίκαιους όρους ανταγωνισμού για όλες τις επιχειρήσεις.
Ο κ. Κωστής Μουσουρούλης, Επικεφαλής Διεθνών Σχέσεων της ΕΣΕΕ και εκπρόσωπος της Συνομοσπονδίας στην ΕΟΚΕ, δήλωσε:
«Οι μεγάλες πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου τρίτων χωρών δεν είναι απλώς μια φθηνή επιλογή, αλλά η άλλη όψη ενός παράλληλου, ουσιαστικά ανεξέλεγκτου εμπορίου που διαβρώνει τη μικρή επιχείρηση, τα φορολογικά έσοδα και την ασφάλεια των καταναλωτών στην Ευρώπη. Όπως υπογραμμίζει η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, η έκρηξη μικροδεμάτων χαμηλής αξίας από τρίτες χώρες υπονομεύει τη βιωσιμότητα των ευρωπαϊκών εμπορικών επιχειρήσεων και πιέζει την απασχόληση στο λιανεμπόριο, ενώ αφήνει μεγάλα κενά στον έλεγχο της ασφάλειας των προϊόντων. Τα δέματα αυτά εισέρχονται στην ΕΕ με κανόνες πολύ χαλαρότερους από εκείνους που ισχύουν για κάθε φυσικό κατάστημα. Η εμπειρία της Γαλλίας, δείχνει πόσο αναγκαίο είναι ένα κοινό ευρωπαϊκό πλαίσιο. Το προσεχές Συμβούλιο Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων (Ecofin) οφείλει να κλείσει όλες τις εκκρεμότητες της τελωνειακής μεταρρύθμισης, να καταργήσει την απαλλαγή de minimis, να ενισχύσει τα τελωνεία και τις εποπτικές αρχές και να καταστήσει τις πλατφόρμες πλήρως υπεύθυνες ως εισαγωγείς. Europe is not for sale: ίδια προϊόντα, ίδιοι κανόνες, είτε πωλούνται στη γειτονιά είτε στην οθόνη μας.»
Η κα Βάλια Αρανίτου, Επιστημονική Διευθύντρια του Ινστιτούτου της ΕΣΕΕ και εκπρόσωπος της Συνομοσπονδίας στην EuroCommerce, σημείωσε:
«Στην πρόσφατη συνεδρίαση της EuroCommerce παρουσιάστηκαν οι πρωτοβουλίες που έλαβε η Γαλλία σε μια εκτεταμένη προσπάθεια κατά της Shein και άλλων μεγάλων μη ευρωπαϊκών πλατφορμών. Ανεξάρτητα από την έκβαση της δίκης, είναι σημαντικό ότι η Γαλλία εκμεταλλεύτηκε ένα ολοκληρωμένο νομικό οπλοστάσιο για να εγείρει την αξίωση αναστολής λειτουργίας της πλατφόρμας. Οι γαλλικές αρχές εντόπισαν συστηματικές παραβιάσεις της ευρωπαϊκής και εθνικής νομοθεσίας που συνοδεύτηκαν από σημαντικά πρόστιμα, όπως: το πρόστιμο των 150 εκατ. ευρώ για παραβίαση της νομοθεσίας περί προστασίας προσωπικών δεδομένων μέσω παράνομης χρήσης cookies, καθώς και πρόστιμο 40 εκατ. ευρώ για παραπλανητικές εμπορικές πρακτικές. Οι επιπτώσεις για τη Shein στη Γαλλία το Νοέμβριο ήταν αισθητές: οι πωλήσεις της μειώθηκαν κατά 70% αμέσως μετά την έντονη κάλυψη της υπόθεσης από τα Media, ενώ η πλατφόρμα υποχώρησε στην 46η θέση μεταξύ των online λιανοπωλητών. Η προσπάθεια των Γάλλων δεν περιορίζεται στη Shein• στο στόχαστρο των αρμόδιων αρχών έχουν μπει και άλλες μεγάλες ψηφιακές πλατφόρμες τρίτων χωρών για τις οποίες έχουν ήδη κινηθεί έρευνες και διαδικασίες ελέγχου».