Καταιγισμός αντιδράσεων για την «Ιθάκη»: Τα μέτωπα που άνοιξε ο Τσίπρας και ο αντίκτυπος

Η κυκλοφορία του βιβλίου «Ιθάκη» του Αλέξη Τσίπρα δεν προκάλεσε απλώς συζήτηση· άναψε πολιτικές φωτιές σε ένα ήδη ρευστό τοπίο στην Κεντροαριστερά. Οι αιχμηρές αναφορές του πρώην πρωθυπουργού σε πρόσωπα, διαδρομές και επεισόδια της περιόδου 2015–2023 δημιουργούν νέα ρήγματα, επαναφέρουν παλιές συγκρούσεις και προκαλούν εκνευρισμό σε συμμάχους και αντιπάλους του.

Από την πρώτη μέρα κυκλοφορίας του βιβλίου, το ενδιαφέρον στράφηκε στις προσωπικές του κρίσεις για κορυφαία στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, για τον χειρισμό των πολιτικών κρίσεων εκείνης της περιόδου και για το τι προμηνύουν οι πολιτικές του αναφορές ενόψει μιας πιθανής επανεμφάνισης στη δημόσια σκηνή.

Σκληρές αιχμές σε Βαρουφάκη και Κωνσταντοπούλου
Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσαν τα όσα γράφει για τον Γιάνη Βαρουφάκη και τη Ζωή Κωνσταντοπούλου. Ο Τσίπρας τους καταλογίζει ναρκισσισμό, αδιαλλαξία και πολιτικές συμπεριφορές που δυσκόλεψαν αποφασιστικά τη διακυβέρνηση του 2015. Η επίθεση αφορά δύο πρόσωπα που ηγούνται σήμερα κομμάτων με σημαντική απήχηση σε ψηφοφόρους της ριζοσπαστικής και της αντισυστημικής Αριστεράς — ένα κοινό στο οποίο φιλοδοξεί να μιλήσει ξανά και ο ίδιος.

Η Κωνσταντοπούλου απάντησε με βαρύτατους χαρακτηρισμούς, κατηγορώντας τον Τσίπρα για «προδοσία» του δημοψηφίσματος του 2015, ενώ ο Βαρουφάκης έκανε λόγο για «ανακρίβειες» και «αναθεωρήσεις». Και οι δύο προδιαγράφουν ότι το βιβλίο δεν θα κλείσει παλιούς λογαριασμούς — αντίθετα, τους ανοίγει ξανά.

Η σφοδρή κόντρα με την Πλεύση Ελευθερίας και το ΜέΡΑ25
Καθώς οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι τόσο η Πλεύση Ελευθερίας όσο και το ΜέΡΑ25 διατηρούν επιρροή στην ευρύτερη Αριστερά, οι αιχμές Τσίπρα ερμηνεύονται ως απόπειρα πολιτικής αποδόμησης των δύο χώρων. Ειδικά στην Πλεύση, όπου μια μερίδα ψηφοφόρων εμφανίζεται θετική απέναντι σε μια ενδεχόμενη επάνοδό του, η κριτική του Τσίπρα φαίνεται να στοχεύει άμεσα.

Τριγμοί και στο ΠΑΣΟΚ: Η αναφορά στη Φώφη Γεννηματά
Σοβαρό πολιτικό ζήτημα προκάλεσαν και οι αναφορές του Τσίπρα στη Φώφη Γεννηματά. Ο Μανώλης Όθωνας διέψευσε κατηγορηματικά ότι υπήρξε οποιαδήποτε συζήτηση για κυβερνητική συνεργασία το 2015, όπως και ότι η αείμνηστη πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ είχε συμφωνήσει σε αλλαγές του εκλογικού νόμου.

Η έντονη αντίδραση των στελεχών του ΠΑΣΟΚ δείχνει πως ο Τσίπρας δεν ανοίγει απλώς μια ιστορική συζήτηση, αλλά επιδιώκει να πιέσει πολιτικά το κόμμα του Νίκου Ανδρουλάκη σε μια περίοδο εσωτερικής αναζήτησης.

Αιχμές σε Παππά και Πολάκη – μήνυμα για το μέλλον
Παρά την πιο ήπια διάθεση απέναντι στον Νίκο Παππά, ο Τσίπρας αφήνει καθαρά να εννοηθεί ότι θεωρεί επιπολαιότητα τις κινήσεις του στο ζήτημα των τηλεοπτικών αδειών. Για τον Παύλο Πολάκη, η κριτική αφορά ένταση, συμπεριφορές και συγκρούσεις που —κατά τον ίδιο— έβλαψαν την εικόνα του ΣΥΡΙΖΑ.

Οι ειρωνείες και τα «καρφιά» δείχνουν ότι ο Τσίπρας επιχειρεί να αποστασιοποιηθεί από τοξικές πρακτικές του παρελθόντος, προκειμένου να σκιαγραφήσει ένα νέο πολιτικό προφίλ, απαλλαγμένο από πρόσωπα που —όπως αφήνει να εννοηθεί— «τον εξέθεσαν».

Αναστάτωση και στη Νέα Αριστερά
Οι αναφορές του στον ρόλο της «Ομπρέλας» και στελεχών όπως η Έφη Αχτσιόγλου και ο Αλέξης Χαρίτσης διαβάστηκαν ως προσπάθεια απαξίωσης των εσωκομματικών κριτών του, που σήμερα αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της Νέας Αριστεράς. Ο Τσίπρας εμφανίζει τα δύο στελέχη ως «διστακτικά» και «ανέτοιμα» να ηγηθούν, αφήνοντας σαφείς αιχμές για προσωπικές στρατηγικές.

Ο Χαρίτσης, μιλώντας στον Realfm, επιβεβαίωσε τα γεγονότα, εξέφρασε όμως και την άποψη ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα είχε διαφορετική πορεία αν ο Τσίπρας είχε παραμείνει στην ηγεσία μετά το 2023.

Στα χαρακώματα η κυβέρνηση και η Νέα Δημοκρατία
Η Νέα Δημοκρατία έσπευσε να σχολιάσει το βιβλίο με αιχμηρούς τόνους. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης μίλησε για «μεγάλη αλαζονεία» και «απουσία συγγνώμης», ενώ ο Άδωνις Γεωργιάδης έκανε λόγο για «πολιτικά ακατανόητο πόνημα που θα πουλήσει λόγω κουτσομπολιού».

Η κυβερνητική γραμμή ερμηνεύει το βιβλίο ως απόπειρα αποποίησης ευθυνών για το τρίτο μνημόνιο, το δημοψήφισμα και την οικονομική περιπέτεια του 2015.

ΚΚΕ: «Πολιτικό κουτσομπολιό και προσπάθεια νομιμοφροσύνης»
Με δική του παρέμβαση, ο Δημήτρης Κουτσούμπας υποστήριξε ότι ο Τσίπρας «επιχειρεί με όρους κουτσομπολιού να δικαιώσει τις αντιλαϊκές επιλογές του» και ότι οι αναφορές του στο ΚΚΕ είναι «διαστρεβλωμένες».

Το μεγάλο ερώτημα: Επιστρέφει ο Τσίπρας με νέο κόμμα;
Παρά τις εκατοντάδες σελίδες του βιβλίου, το πολιτικό του μέλλον παραμένει θολό. Ωστόσο, η τελική αναφορά του στο «ξαναρμάτωμα του καραβιού για νέους ορίζοντες» ερμηνεύεται ως σαφής υπόνοια για ίδρυση νέου πολιτικού φορέα — πιθανότατα την άνοιξη.

Ταυτόχρονα, οι πολιτικές «βολές» προς ΣΥΡΙΖΑ, ΠΛΕΥΣΗ, ΜέΡΑ25, ΠΑΣΟΚ και Νέα Αριστερά δείχνουν ότι ο Τσίπρας επιχειρεί να διαμορφώσει έναν χώρο για τον εαυτό του ανάμεσα στα θραύσματα της μετα-ΣΥΡΙΖΑ εποχής.