Η μεγάλη δικαστική μάχη του Διονύση Σαββόπουλου για το Ντιρλαντά

Το «Ντιρλαντά» είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα τραγούδι. Είναι ένα άσμα που κουβαλά την ψυχή του Αιγαίου και τη ζωή των σφουγγαράδων της Καλύμνου. Από εργαλείο των δυτών για να μένουν ξύπνιοι μετά την ανάδυση, έγινε παγκόσμια επιτυχία στα ’70s και τελικά αφορμή για μία ιστορική δικαστική διαμάχη ανάμεσα στον Διονύση Σαββόπουλο και τον Παντελή Γκίνη.

 
Η γέννηση ενός θρύλου
Το τραγούδι γράφτηκε τη δεκαετία του ’60 από τον Παντελή Γκίνη, Καλύμνιο καπετάνιο που έμεινε γνωστός και ως «Ντιρλαντάς». Ο καπετάνιος συνήθιζε να γράφει σατιρικούς στίχους για το πλήρωμά του, χτυπώντας ρυθμικά το τιμόνι του καϊκιού. Έτσι, γεννήθηκε ο χαρακτηριστικός ρυθμός του «ντα-ντιρλάντα-ντα», που γρήγορα αγαπήθηκε από τους σφουγγαράδες και πέρασε από στόμα σε στόμα.

Όταν το τραγούδι ηχογραφήθηκε σε 45άρι δίσκο με τη φροντίδα της Δόμνας Σαμίου, η φήμη του εξαπλώθηκε. Λίγο αργότερα, ο Διονύσης Σαββόπουλος το ενσωμάτωσε στον δίσκο του «Το Περιβόλι του Τρελού» (1969), θεωρώντας ότι πρόκειται για παραδοσιακό τραγούδι του Αιγαίου.

 
Η δικαστική περιπέτεια
Η τεράστια επιτυχία του τραγουδιού οδήγησε σε δικαστική διαμάχη για τα πνευματικά δικαιώματα. Ο Γκίνης υποστήριξε ότι το τραγούδι ήταν δικό του, ενώ ο Σαββόπουλος επέμενε πως πρόκειται για δημοτικό άσμα, χωρίς γνωστό δημιουργό.

Ο εισαγγελέας αρχικά θεώρησε το «Ντιρλαντά» δημοτικό, βασιζόμενος σε μαρτυρίες –μεταξύ αυτών και του συνθέτη Γιάννη Παπαϊωάννου, ο οποίος κατέθεσε ότι το γνώριζε ήδη από τη δεκαετία του ’30 στα ψαροκάικα του Πειραιά.

Ο ίδιος ο Σαββόπουλος είχε δηλώσει αργότερα:

«Πήγα στην Ακαδημία Αθηνών και μου έδωσαν γνωμάτευση πως είναι τραγούδι της παράδοσης. Νόμιζα ότι δικαιώθηκα. Αλλά μετά στη δίκη, εκείνος έφερε το μισό νησί για μάρτυρες και εγώ είχα μόνο τη βεβαίωση της Ακαδημίας…».
Τελικά, το δικαστήριο δικαίωσε τον Παντελή Γκίνη, αναγνωρίζοντάς τον ως δημιουργό του τραγουδιού.

 
Η διεθνής πορεία του «Ντιρλαντά»
Το 1970, η Dalida το τραγούδησε στα γαλλικά και ιταλικά ως «Darla dirladada», μετατρέποντάς το σε παγκόσμιο hit. Το τραγούδι ακούστηκε μέχρι την Ιαπωνία, ενώ στην Ελλάδα διασκευάστηκε από μεγάλους καλλιτέχνες όπως ο Νίκος Ξυλούρης, η Μαρινέλλα και η Δόμνα Σαμίου.

Ο Παντελής Γκίνης απεβίωσε λίγο μετά τη δίκη, αφήνοντας πίσω του ένα τραγούδι που παραμένει σύμβολο της ελληνικής ναυτικής παράδοσης και ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα ελληνικά άσματα παγκοσμίως.