Tο αμπέλι δεν βρίσκεται σε παγκόσμια κρίση, αλλά σε αναζήτηση προσαρμογής

Καθώς οι δείκτες του κλάδου συνεχίζουν να γίνονται αρνητικοί, από τις εκριζώσεις έως την αποκατανάλωση, ο Διεθνής Οργανισμός Αμπέλου και Οίνου (OIV) επισημαίνει τις θετικές τάσεις στην διατήρηση της αξίας στις συναλλαγές των κρασιών και στην παγκόσμια διανομή του κρασιού. Ταυτόχρονα ανακοινώνει τις εξελίξεις που θα ακολουθήσουν για την αντιμετώπιση των προκλήσεων του μέλλοντος.

«Δεν νομίζω ότι μπορούμε να μιλήσουμε για μια παγκόσμια κρίση στη βιομηχανία οίνου», δήλωσε ο John Barker στις 15 Απριλίου από το ξενοδοχείο Bouchu στο Esterno.

Παρουσιάζοντας τα στοιχεία του 2024 για την παγκόσμια βιομηχανία μέσω βιντεοδιάσκεψης στις 15 Απριλίου, ο Διεθνής Οργανισμός Αμπέλου και Οίνου (OIV) φαίνεται να αγνοεί τα άσχημα νέα, παρά τη χαμηλότερη παγκόσμια κατανάλωση οίνου από το 1961, που μειώνεται στα 214 εκατομμύρια hl το 2024, δηλαδή -3% σε σύγκριση με το 2023 με μείωση 8 εκατομμυρίων hl κατανάλωσης οίνου (συμπεριλαμβανομένων -2 εκατομμυρίων hl στις Ηνωμένες Πολιτείες και -2 εκατομμυρίων hl στην Κίνα). Με τις συνδυασμένες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής να αυξάνουν την αστάθεια της απόδοσης και να οδηγούν στη μικρότερη συγκομιδή που έχει καταγραφεί από τον ιστορικό παγετό του 1961, η παγκόσμια συγκομιδή του 2024 θα μειωθεί στα 226 εκατομμύρια εκατόλιτρα, ή -5% σε σύγκριση με το 2023 δηλαδή 11,4 εκατομμύρια εκατόλιτρα παραγόμενου κρασιού (λόγω ωιδίου, παγετού, χαλαζιού, ξηρασίας... και μείωσης της έκτασης των αμπελώνων). Με τα σημάδια μιας παγκοσμιοποιημένης πρακτικής εκριζώσεων οι οποίες προκαλούν την απώλεια 43.000 εκταρίων αμπελώνων στο παγκόσμιο αμπελουργικό δυναμικό (στα 7,1 εκατομμύρια εκτάρια, -0,6% για τέταρτο συνεχόμενο έτος μείωση των εκτάσεων των παγκόσμιων αμπελώνων), συμπεριλαμβανομένων 15.000 εκταρίων που ξεριζώθηκαν στην Ισπανία και 5.000 εκταρίων στη Γαλλία (η οποία πρέπει να ξεριζώσει τουλάχιστον τρεις φορές περισσότερα από αυτά το 2025).

Μπορούμε να φανταστούμε έναν παγκόσμιο αμπελώνα σε κρίση; Δεν είναι τόσο απλό για τον OIV, ο οποίος τονίζει από την έδρα της Ντιζόν ότι η μείωση των αμπελώνων παγκοσμίως επιβραδύνεται (αλλά επίσης και ότι φυτεύουμε στην Ιταλία, την Ινδία, τη Ρωσία, τη Βραζιλία κ.λπ.) και ότι παρόλο που η κατανάλωση κρασιού μειώνεται, ποτέ δεν ήταν τόσο διαδεδομένη σε όλο τον κόσμο (σε 195 χώρες).
Γενικότερα, η παγκόσμια αγορά οίνου επανεξισορροπείται σύμφωνα με τα στοιχεία του OIV, τα οποία δείχνουν ότι η διαφορά μεταξύ παραγωγής και κατανάλωσης οίνου το 2024 μειώνεται στα 11,6 εκατομμύρια εκατόλιτρα. Με τις βιομηχανικές χρήσεις του κρασιού να εκτιμώνται σε περίπου 30 εκατομμύρια εκατόλιτρα ετησίως, θα υπάρξει σημαντική μείωση των πλεονασμάτων, γεγονός που θα διαταράξει την ισορροπία των παγκόσμιων αγορών. Χωρίς να είναι δυνατόν να υποστηριχθεί ότι η ζήτηση θα ξεπεράσει την προσφορά, διευκρινίζει ο OIV.

Λιγότερα αλλά ακριβότερα κρασιά

Ο διευθύνων σύμβουλός του OIV, Δρ. John Barker, δηλώνει ότι δεν διαθέτει τα δεδομένα αποθεμάτων και βιομηχανικών χρήσεων για να υπολογίσει την ισορροπία μεταξύ υπερπαραγωγής και υποπαραγωγής. Αλλά για τον Νεοζηλανδό δικηγόρο, «η παγκόσμια κατάσταση είναι πιο κοντά στην ισορροπία παρά στην υπερπαραγωγή». Σημειώνοντας ότι τα αποθέματα ποικίλλουν τοπικά και οδηγούν σε ετερογενείς αγορές, ο John Barker προτιμά να δει το ποτήρι μισογεμάτο, επισημαίνοντας ότι ένας δείκτης πηγαίνει καλά και αντιστέκεται σε όλες τις γεωπολιτικές αβεβαιότητες: η μέση τιμή ενός λίτρου εξαγόμενου κρασιού, η οποία παραμένει στο επίπεδο ρεκόρ των 3,6 €/λίτρο (δηλαδή 2,7 € για το ισοδύναμο μιας φιάλης 75 cl), καθώς οι εξαγωγές παρέμειναν σταθερές το 2024 (στα 99,8 εκατομμύρια hl για 35,9 δισεκατομμύρια €). Αν και αναγνωρίζει ότι οι διαδοχικές μικρές συγκομιδές και ο πληθωρισμός βοηθούν, ο διευθυντής του OIV τονίζει ότι, αυτή η διατηρούμενη αποτίμηση επιβεβαιώνει την τάση της premiumization στο κρασί, όπου οι αγορές δεν καταναλώνουν πλέον τόσο πολύ σε όγκο, αλλά περισσότερο σε αξία.

«Δεν νομίζω ότι μπορούμε να μιλήσουμε για μια παγκόσμια κρίση στη βιομηχανία οίνου. Επειδή έχουμε αυτούς τους πολύ θετικούς δείκτες. Αν κοιτάξετε σε όλο τον κόσμο, ορισμένες περιοχές είναι επιτυχημένες, άλλες δυσκολεύονται. «Είναι μια πολύ ετερογενής εικόνα», αναλύει ο John Barker, για τον οποίο «βρισκόμαστε σε μια στιγμή μετάβασης και θα δούμε τα πράγματα να εξελίσσονται όσον αφορά τα προϊόντα που καταναλώνονται από τις αγορές». Είναι πραγματικά μια σταθερά στον κλάδο. «Συμφιλιώνοντας τις δυσκολίες με τις ευκαιρίες για όσους προσαρμόζονται σε αυτές, ο διευθυντής του OIV καλεί τον τομέα να ακούσει τις τάσεις προκειμένου να τις υποστηρίξει».

Πρόκληση προσαρμογής

«Κάθε βασική διάσταση του οινικού τομέα αντιμετωπίζει μια πρόκληση προσαρμογής: η παραγωγή (με την κλιματική αλλαγή να επιβάλλει νέες τεχνικές καλλιέργειας, νέες τοποθεσίες κ.λπ.), η κατανάλωση (με τις κοινωνικές αλλαγές) και το εμπόριο (γεωπολιτικές αβεβαιότητες)», παραδέχεται ο John Barker, για τον οποίο η παραγωγή πρέπει να αναπτύσσεται σε συνδυασμό με το κλίμα, αλλά και την επιταγή της βιώσιμης ανάπτυξης και τα προφίλ που απαιτούνται από τις αγορές. Επίσης ο John Barker υποστηρίζει, ότι η κατανάλωση πρέπει να βγει έξω για να κατακτήσει νέο κοινό αξιοποιώντας τα χαρακτηριστικά του κρασιού (αυθεντικότητα και κληρονομιά), ακούγοντας παράλληλα τις αναδυόμενες ανάγκες να «δούμε το κρασί μέσα από τα δικά τους μάτια επικοινωνώντας και δίνοντας στον εαυτό μας τα μέσα για να ανανεώσουμε την ανάπτυξη του τομέα. Το διεθνές εμπόριο πρέπει να διατηρηθεί μέσω μιας πολυμερούς προσέγγισης (51 χώρες είναι μέλη του OIV). Το διεθνές εμπόριο οίνου είναι κάτι περισσότερο από μια απλή οικονομική συναλλαγή. Είναι μια πολιτιστική ανταλλαγή γνώσεων, ένας φορέας διασυνοριακών επενδύσεων, είναι μια συνάντηση μεταξύ ανθρώπων και ενός τόπου», καταλήγει ο John Barker.